ارزیابی پتانسیل رسوبدهی سازندهای زمین شناسی حوضه ی ابرسج (شهرستان شاهرود)

فرسایش خاک به عنوان یکی از مهمترین مسائل و مشکلاتی است که به طور مستقیم و غیر مستقیم فعّالیّتهای اقتصادی و حتّی حیات انسان مورد تهدید قرار داده است. لذا برّرسی و کنترل آن در تدوین برنامه های راهبردی توسعه ی کشور از اهمیّت خاصی برخوردار است. از آنجا که در حوضه های آبریز کوچک ویژگی های سنگ شناسی از اهمیّت ویژه ای برخوردار است تحقیق حاضر با هدف ارزیابی عوامل موثّر بر پتانسیل رسوبدهی سازندهای زمین شناسی حوضه ی آبریز رودخانه ی ابرسج، (واقع در شمال غرب شهرستان شاهرود) و برآورد میزان رسوب آنها انجام گرفته است. برای برّرسی نقش عوامل موثّر بر رسوبدهی سازندهای زمین شناسی حوضه و برآورد میزان رسوب آنها از روش پسیاک اصلاح شده(mpsiac) استفاده شد. رتبه بندی و امتیاز دهی سازندهای زمین شناسی که یکی از عوامل نه گانه ی مورد برّرسی در روش پسیاک اصلاح شده می باشند، با توجّه به میزان سختی، شکستگی و هوادیدگی آنها انجام گرفت. میزان سختی سنگها با توجّه به جدول رزوسکی و نویک و میزان شکستگی و هوادیدگی آنها نیز با استفاده از عکس های هوایی و مشاهدات میدانی تعیین شد. سپس سازندهای زمین شناسی حوضه با توجّه به عوامل فوق و متناسب با روش پسیاک در 5 گروه فرسایشی:کم،نسبتاً کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد طبقه بندی شدند. نتیجه ی این برّرسی نشان می دهد که آبرفت های کواترنر و سازند الیکا به ترتیب با 46/2 و 3/2درصد از مساحت حوضه بیشترین و کمترین پتانسیل رسوب دهی را دارند. میزان رسوب تولیدی سالانه ی سازندهای زمین شناسی نیز با روش پسیاک اصلاح شده86/373مترمکعب بر کیلومتر مربع به دست آمد که نشان دهنده ی کلاس فرسایشی متوسط برای حوضه ی ابرسج می باشد.